resumo bioloxía 4º eso a orixe da vida

A ORIXE DA VIDA

Hai varias hipóteses sobre a orixe da vida :

XERACIÓN ESPONTÁNEA : Antigamente críase que os seres vivos xurdían por xeración espontánea, a partir da materia orgánica en descomposición. O primeiro científico en cuestionarse a xeración espontánea foi Fancesco Redi. No seu experimento colocou un anaco de carne nun recipiente aberto e outro cubriuno cunha reixa, ao pasar un tempo, decatouse de que o anaco de carne que había no recipiente aber- to descompuxérase, e afirmou que as larvas que naceran na materia orgánica foron polos ovos postos polas moscas. Pero esta teoría non rexeitou totalmente a xeración espontánea. No S. XVII Louis Pasteur foi quen rexeitou  totalmente a xeración espontánea e demostrou co seu experimento (puxo caldo en dous matraces de colo longo e estreito, que curvou co calor dunha chama, ferveu o líquido dos matraces para esterilizalos, varios días despois comprobou que o caldo non se estragara, cortou o colo dun deles e ao cabo duns días viu que se descompuxera) que son os microorganismos do aire os que descompoñen a materia orgánica, querendo dicir que todo ser vivo procede doutro ser vivo.

HIPÓTESE DA PANSPERMIA : a vida orixinouse no espazo e viaxou en forma de esporas.  

HIPÓTESE DA SÍNTESE PREBIÓTICA :a vida provén de moleculas orgánicas xurdidas no planeta a par- tir de materia inorgánica. Síntese prebiótica : Oparin e Haldane  propuxeron que puideron formarse unha serie de moléculas orgánicas simples a partir de gases presentes na atmosfera primitiva. Baseáronse en :  - que o planeta estaba rodeado dunha atmosfera sen osóxeno (atmosfera redutora), constituída por metano, hidróxeno, amoníaco e vapor de auga – cando a temperatura da terra descendeu o vapor de auga condensouse formando as nubes que deron lugar á chuvia que orixinou os océanos – a enerxía que chegaba do sol e as descargas eléctricas provocaron que os compostos inorgánicos interactuaran orixinando compostos orgánicos, estes precipitaron sobre a superficie terrestre e forn arrastrados pola chuvia ata os océanos formando a sopa primitiva.  Oparin propuxo que nesta sopa primitiva, estas moléculas asociáronse en esferas ocas chamadas coacervados que encerrarían no seu interior ácidos nucléicos. Estas esferas serían as precursoras das primeiras células. Stantley  Miller comprobou a hipótese de Oparin e Haldane, creando unhas esferas  como a terra primitiva, nelas introduciu auga e quentouna e viu que ao arrefriarse precipitaba e se creaban moléculas orgánicas sinxelas.  

A EVOLUCIÓN BIOLÓXICA. A ORIXE DA BIODIVERSIDADE

A evolución biolóxica é o proceso continuo de transformación das especies ao longo do tempo. Hai varias teorías sobre a evolución :

FIXISMO :  pensaban que os seres vivos non cambiaban. As especies permanecían invariables ao longo do tempo. O naturalista Carl Von Linneo defendeu o fixismo.

CREACIONISMO : pensaban que as especies fóran creadas por Deus e que se mantiñan inmutables (baseánbanse na biblia).  

CATASTROFISMO : Georges Cuvier dicía que antigamente había seres vivos, que se fóron extinguindo por catástrofes naturais. Tras a desaparición destas especies eran creadas outras distintas.

EVOLUCIONISMO :os seres vivos cambiaron ao longo do tempo. Existen distintas teorías evolucionistas:

- O LAMARKISMO OU TRANSFORMISMO : primeira teoría sobre a evolución proposta polo naturalista Jean Baptiste Lamarck. A súa teoría baseábase en 3 puntos : - Os organismos mostran unha tendencia cara á complexidade - O uso repetitivo dun órgano produce o seu desenvolvemento, a función  crea o órgano (unha xirafa ía forzando o colo ata telo grande e logo os seus fillos tiñan o colo alto, algo que non é certo) - Os caracteres adquiridos son herdables (incorrecto, só se herdan aqueles caracteres cuxa información está nos xenes).

 - TEORÍA DE CHARLES DARWIN E  ALFRED RUSSEL WALLACE :  Ambos os dous científicos chega- ron ás mesmas conclusións para explicar a orixe da gran diversidade de seres vivos. No seu libro “A ori- xe das especies” Darwin propuxo que a evolución das especies se produce por selección natural (meca- nismo polo que as especies cambian). Na súa obra influíron varios feitos como por exemplo a súa via-  xe arredor do mundo (nas illas Galápagos atopou numerosas probas que foron claves para elaborar a súa teoría), e a partir de obras doutros ilustrados coma a do economista Thomas Malthus (deulle a idea da loita pola supervivencia) e a do xeó logo Charles Lyell (deulle a idea da sucesión e cambio

gradual ao longo do tempo). A teoría da evolución por selección natural ou darwinismo pódese resumir nos seguintes puntos : - existe entre os organismos unha loita pola supervivencia (os recursos do medio, coma o alimento e o espazo, son limitados. Se nacen máis individuos dos que poden sobrevivir, entre eles prodúcese unha loita pola supervivencia) – entre os individuos dunha poboa- ción existe variabilidade (non todos son exactamente iguais) - o medio selecciona aos organismos mellor adaptados (aqueles individuos que presenten unha variación vantaxosa terán unha maior probabilidade de sobrevivir e reproducirse. Deste xeito, as especies van cambiando de forma  continua e gradual). 

O EQUILIBRIO PUNTUADO : os paleontólogos Eldredge e Gould expuxeron esta teoría e tratan de explicar a desaparición repentina dalgunhas especies e a aparición súbita doutras novas. Segundo esta teo- ría, non todos os cambios evolutivos son graduais, existiron períodos de curta duración (especiación),nos  que se producen rápidos cambios e aparecen moitas especies novas. A especiación é o conxunto de pro cesos que conducen á formación dunha nova especie a partir doutra preexistente. A condición esencial é

o illamento reprodutivo, (que se interrompa o fluxo de xenes entre dúas poboacións). Isto pode ocorrer por illamento xeográfico, debido a aparición  dunha  barreira xeográfica (montañas, etc). O material xenético inicial de cada unha das poboacións irá diferenciándose. Cada poboación evolucionará de forma diferente. Co paso do tempo, as poboacións serán diferentes e orixinaríanse dúas especies distintas.

TEORÍA DA SIMBIOXÉNESE : que un organismo transfira fragmentos de ADN a outro organismo dunha especie distinta denomínase transferencia xenética horizontal. A simbioxénese é unha teoría evolutiva defendida pola bióloga Lynn Margulis, que propón que a especiación está íntimamente ligada a adquisición de xenomas a través de transferencia xenética horizontal. 

A ORIXE DA VARIABILIDADE

Darwin non puido explicar como se orixina a variabilidade sobre a cal actúa a selección natural. Actual- mente sábese que é por variacións xenéticas e estas xeran dous procesos : 

MUTACIÓNS : son alteracións que se producen ao azar nos xenes, as que afectan aos gametos transmítense á descendencia. As mutacións poden ser : - prexudiciais (provocan unha desvantaxe. Estas mutacións tenden a ser eliminadas por selección natural) – favorables (propón algunha vantaxe) - neutras (non son vantaxosas nin prexudiciais)

REPRODUCIÓN SEXUAL : xera variabilidade debida á recombinación xénica que ocorre durante a meiose e mais á unión ao azar dos gametos durante a fecundación.

                                          A PRESIÓN DE SELECCIÓN E A ADAPTACIÓN
Aqueles factores que afectan de xeito negativo á supervivencia dos individuos denomínanse presión de selección. A selección natural ocorre cando a presión de selección se mantén sen cambio durante longos períodos de tempo. Despois de moitas xeracións, os individuos estarán adaptados ao medio. Este proceso que ten lugar nas poboacións como consecuencia da presión de selección e a selección natural chámase adaptación. Cantas máis variacións hereditarias para un carácter se xerasen ao azar nunha poboación, maior será a capacidade de superar a presión de selección.

PROBAS DA EVOLUCIÓN

Existen gran cantidade de probas que demostran a evolución :

PROBAS ANATOMICAS : baséanse no estudo comparado das estruturas corporais dos organismos :

- órganos homólogos (aqueles que teñen a mesma estrutura interna aínda que a aúa forma externa e función sexa diferentes→o brazo dunha persoa, a á dun morcego, a aleta dunha balea) - órganos  análogos (aqueles que desempeñan a mesma  función, pero teñen unha orixe distinta→ás de morcegos, aves e insectos) - órganos vestixiais (aqueles cuxa función se foi perdendo ao longo da evo lución. Son órganos que nos organismos actuais se encontran en desuso)

PROBAS PALEONTOLÓXICAS : baséanse no estudo de fósiles (restos de seres vivos no pasado). O rexistro fósil permitiu reconstruír a evolución de certos organismos ao observar modificacións graduais. Ás veces, os fósiles presentan características intermedias entre dous grupos (Archaeopteryx presenta tra

zos de réptil e de ave)    

PROBAS EMBRIOLÓXICAS : baséanse no estudo comparado do desenvolvemento embrionario de distintos animais.  

PROBAS BIOXEOGRÁFICAS : baséanse no estudo da distribución xeográfica das especies. Os organis- mos que habitan xuntos nunha determinada área evolucionan de maneira similar, pero cando certas po-

boacións quedan illadas, tenden a evolucionar cara a formas diferentes.

PROBAS BIOQUÍMICAS : baséanse na comparación de organismos diferentes a nivel molecular. Canto mais parecidas sexan dúas especies a nivel molecular maior será o parentesco evolutivo. Os métodos baséanse nas secuencias de ADN e de aminoácidos das proteínas.

TEORÍA SINTÉTICA DA EVOLUCIÓN (NEODARWISMO)

Durante a primeira metade do S. XX, os avances en todos os campos da bioloxía permitiron dar novas interpretacións á teoría da evolución. Esta teoría chámase neodarwinismo ou teoría sintética xa que unifica diferentes áreas da bioloxía coma a xenética, paleontoloxía, bioquímica, ecoloxía e a xenética de poboacións . Baséase nos seguintes puntos : - a viabilidade xenética débese á mutación e recombinación - a selección natural actúa sobre a variabilidade xenética - a selección natural conduce a cambios no conxunto de alelos dunha poboación - evoluciona a poboación, non os individuos - a evolución  prodúcese de xeito gradual. O proceso para que aparezca unha nova especie é moi longo

A ORIXE E A EVOLUCIÓN DA ESPECIE HUMANA

ANTEPASADOS COMÚNS : o homo sapiens é a única especie do xénero Homo, e compón, xunto aos xéneros gorilas e orangutáns, a familia Hominidae, incluída dentro da orde Primates. Esta familia comprende tamén o Australopithecus e o Ardipithecus. Unha das principais características dos homínidos é o bipedismo, que consiste en camiñar sobre os dous pés, sen apoiar as mans. Camiñar erguido posibilita un grande aforro enerxético e permite percorrer maiores distancias.

A EVOLUCIÓN DO XÉNERO HOMO

Os primeiros homínidos xa estaban presentes no leste de África hai uns 7 ou 5 M.a. Co tempo, diversificáronse dando lugar a unha variedade de especies distintas, moitas das cales conviviron no mesmo espazo. Os Homo sapiens, somos os últimos representantes dos homínidos, xa que o resto das especies se extinguiu.