viernes, 13 de abril de 2012

exercicios CON SOLUCIÓN galego 3º eso temas 4-5-6

35.
a) Relacionando as palabras da esquerda coas da dereita, e facendo as transformacións que precises, forma palabras compostas:
Auga  mol = ..............     punta  lamas = ..............     salvar  auga = ..............    ollo   serra = .............
Parar  pé = ..............    gardar   arder = ..............     moto   vidas = ..............

b) Agora utiliza as palabras compostas que formaches no apartado anterior para completar as seguintes oracións:
- De primeiro prato temos _______________ ó forno.
- Deulle un ______________ á pelota e mandouna ó tellado.
- Bótalle ó café unhas pingas de _______________.
- Se vas saír ó mar recorda levar o ______________.
- O teu coche ten un golpe no _______________ traseiro.
- Levaremos o ____________, parece que vai chover.
- Colle a ______________ e vai espolar uns carballos.

41.
Nas seguintes frases, pon o acento diacrítico nas palabras que o precisen :
- Nos temos que marchar axiña, xa nos avisaron na casa.- Dame a carteira que está enriba da mesa.
- Aínda non e inverno e xa vai moito frío.
- A miña irmá vive fora de Galicia, pero ven todos os anos pasar aquí as vacacións.
- Algunhas persoas so ven a palla no ollo alleo.
- Vos sempre queredes mais, mais eu xa non vos fago caso.
- Fixo un no no amalló do zapato.- Se vas a praia, vai pola autoestrada, e moito mais cómoda ca estrada.
- Dixéronlle o rapaz que baixase da pola da cerdeira, que tiñan moita presa.
- O meu coche consome mais co teu, teño que falar co mecánico.
- Merca unha bola de pan e unha lata de olivas sen oso.
- Se non nos das unha explicación das túas ausencias, mandaremos chamar os teuspais.

 94.
a) Identifica de qué tipo é cada unha das seguintes oracións coordinadas :
-Nin quere estudiar, nin quere traballar.
-Tráeme a fariña que che encarguei ou non poderemos facer o biscoito.
-Eu non cambio de equipo de fútbol, aínda que este ano non vaiamos precisamente ben.
-Onte á noite ceamos fóra da casa e mais vimos unha película no cine.

b) Escribe completa a correspondente oración coordinada, engadíndolle á primeira proposición outra da clase que se che indica, co enlace axeitado a cada caso:
-Sube á terraza (coordinada copulativa)..............................................................................................
-Helena xa é maior (coordinada adversativa)..............................................................................................
-É un home moi lacazán (coordinada disxuntiva)………………………………………………………………….
-Quere estudiar unha carreira (coordinada distributiva)…………………………………………………………… 

96.
Substitúe nas seguintes oracións as subordinadas substantivas de ComplementoDirecto por pronomes átonos.   Exemplo : - Quixo que o levase.  - Quíxoo.
- Intúo que non me queres convidar
.- Pola túa carta sabemos que estás moi contenta aí
.- Acordamos que serás un novo membro do grupo.
- Mañá lembrareille a Xoán que lle toca fregar os pratos.
- Souben que foras admitido na nosa universidade
97.
Indica qué tipo de subordinadas substantivas (de suxeito, complemento directo ou atributo) aparecen en cada unha das seguintes oracións :
- As escritoras queren que a súa literatura non sexa considerada feminina.
-Semella interesante que asistas a ese curso de ofimática.
-Que veñades á festa do meu aniversarioé moi importante para min.
- Os pacifistas piden que se busque axiña unha saída ó conflicto bélico.
- O problema é que non temos o carné de socios desa biblioteca.
-Os que vimos a este cursoestamos moi satisfeitos co seu desenvolvemento.

98.
Completa as seguintes oracións cunha proposición subordinada substantiva de MOD.
- Non é miña a decisión ____________________
- Aínda que tivo moita sorte na lotería, semella farto _________________________
- O comentario _________________________fixo que rexeitase o premio como sinalde protesta
- Non estamos moi orgullosos ______________
- Os prognósticos ________________________ fixeron que decidisemos adiar a viaxe.

99.
Indica qué tipo de subordinadas substantivas (de SUX, CD, ATRIB ou MOD) aparecen en cada unha das seguintes oracións :
-As noticias do xornal dos últimos días prognostican que a guerra vai durar máis do previsto.
- Os agoiros de que ía coñecer estes días ó home da miña vida, resultaron ser certos.
- Xa estou bastante cansa de que me fagan sempre as mesmas preguntas.
-A miña máxima ilusión é facer un cruceiro polo Mediterráneo.
- Que decidades pasar as vacacións connosco é marabilloso.

100.
a) As seguintes oracións compostas inclúen unha proposición subordinadaadxectiva. Subliña esa proposición e volve escribir a oración substituíndoa por un adxectivo que conserve o significado. Fíxate no exemplo : - Coñecemos unha rapaza que é de Cataluña. - Coñecemos unha rapaza catalana.
- Visitaremos un castelo que ten moitos anos.
- Xurxo mercou unha cazadora que non deixa pasar a auga.
- Pasaremos un día que non poderemos esquecer.
- Esta é unha terra que dá boas colleitas.
- Atopamos auga que era boa para beber.
- O meu fillo é un neno que non para de falar.

b) Agora vas facer a actividade contraria. Transforma as seguintes oracións simples en oracións compostas substituíndo o adxectivo subliñado por una proposición subordinada adxectiva. Fíxate no exemplo : - Atopamos unha casa abandonada. - Atopamos unha casa que estaba abandonada.
- O libro premiadovai ser editado.
- A literatura infantilconta con prestixiosos autores.
- Leva coidado con ese producto inflamable.
- Ponlle á túa bici unhas marcas reflectoras.
- Ten unha forma de ser riseira.
- Nesa tenda venden productos artesáns.

c) Completa estas oracións cunha proposición subordinada adxectiva :
- A ministra __________________________________ prometeu a Constitución.
- A vila _______________________ é moito máis grande que na que vivía antes.
- Os parafusos ______________________ estaban enferruxados.
- Xa vin a película _____________________________ .

101.
Clasifica as seguintes oracións compostas segundo conteñan proposicións subordinadas adverbiais de lugar, de modo ou de tempo.
- Colocou os libros no andel de xeito que fose doado atopalos polo seu xénero literario.
-Mentres viaxas en tren podes ler unha revista.
- Os últimos anos da súa vida pasounos onde tiña toda a súa familia.
- Non hai quen o ature desque gañou o concurso de contos no colexio.
- Antía cando era nena vivía cos seus avós.
-Non ben entrou a traballar, xa comprou un coche como o dos novos ricos.
-Sempre que te vexo levo unha alegría.
- Facer, farei o exercicio segundo ti me dis, pero eu non o vexo nada claro.
-Onde nós estábamos non podiamos ver a estrada.
-Cada vez que o vexo vai máis vello, mais xa terá os seus oitenta anos.
- Faloume como se me coñecese.
- Dedicouse a pasear polo paseo marítimo, mentres nos iamos ver unha película ós multicines.
-Agora que xa está fóra do cárcereactúa sempre conforme manda a lei.
-Logo que deixou o instituto, púxose a traballar co pai.
- Estableceremos a nosa residencia onde teñamos unha vida tranquila.

102.
a) Completa as seguintes oracións compostas subordinadas adverbiais comparativas utilizando o enlace correspondente segundo se che indica :
-Xosé é __________ traballador __________ ti. (Superioridade)
-Xosé é __________ traballador __________ ti. (Inferioridade)
-Xosé é __________ traballador __________ ti. (Igualdade)(Fíxate que nestas tres oracións o verbo da proposición subordinada estáomitido.)

b) Agora escribe unha oración composta subordinada adverbial comparativa utilizando cada un dos seguintes enlaces :
O mesmo que: _______________________________________________
Mellor do que: _____________________________________________
Peor do que: _______________________________________________

103.
a) Completa a proposición principal engadindo en cada caso a proposición subordinada adverbial que se che indica :
- Chegaremos a tempo porque (causal). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Chegaremos a tempo así que (consecutiva). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Chegaremos a tempo para que (final). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Chegaremos a tempo aínda que (concesiva). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Chegaremos a tempo se (condicinal). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

b) Nas seguintes oracións compostas, subliña a proposición subordinada adverbial, mete nun círculo a palabra ou palabras que funcionan como nexo, e indica de qué clase é cada unha delas (causal, consecutiva, concesiva, final, ou condicional) :
-Aínda que o ano non foi bo, tivemos unha excelente colleita. Clase:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
Chameite por teléfono porque desexaba falar contigo. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Xa está todo feito, xa que logo podemos marchar. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Se estás canso, sentaremos un anaco. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Le o texto de vagar para comprenderes o seu significado. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Non saín da casa pois caía a auga a cachón. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Pese a que instalaron unha alarma, entraron os ladróns. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Coloca ben os traxes a fin de que caiban todos na maleta. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Se fixeses a túa parte do traballo poderiamos entregalo hoxe. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
- Poñerei a gabardina xa que comeza a chover. Clase :. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .      

SOLUCIÓNS
ACTIVIDADE 35
a)
  augardente      salvavidas      paraugas     puntapé     ollomol   gardalamas    motoserra
b)
- De primeiro prato temos ollomol ó forno.
- Deulle un puntapé á pelota e mandouna ó tellado.
- Bótalle ó café unhas pingas de augardente
.- Se vas saír ó mar recorda levar o salvavidas
.- O teu coche ten un golpe no gardalamas traseiro.
- Levaremos o paraugas, parece que vai chover.
- Colle a motoserra e vai espolar uns carballos.

ACTIVIDADE 41
Nós temos que marchar axiña, xa nos avisaron na casa.
-me a carteira que está enriba da mesa.
- Aínda non é inverno e xa vai moito frío.
- A miña irmá vive fóra de Galicia, perovén todos os anos pasar aquí as vacacións.
- Algunhas persoas ven a palla no ollo alleo
.- Vós sempre queredes máis, mais eu xa non vos fago caso
.- Fixo un no amalló do zapato.
- Se vas á praia, vai pola autoestrada, é moito máis cómoda estrada.
- Díxeronlle ó rapaz que baixase da póla da cerdeira, que tiñan moita présa
.- O meu coche consome mais teu, teño que falar co mecánico.
- Merca unha bola de pan e unha lata de olivas sen óso
.- Se non nos dás unha explicación das túas ausencias, mandaremos chamar ós teus pais.

ACTIVIDADE 94
a)
- Nin quere estudiar, nin quere traballar. Copulativa
- Tráeme a fariña que che encarguei ou non poderemos facer o biscoito. Disxuntiva
- Eu non cambio de equipo de fútbol, aínda que este ano non vaiamos precisamenteben. Adversativa
- Onte á noite ceamos fóra da casa e mais vimos unha película no cine. Copulativab)
A modo de exemplo:- Sube á terraza e tráeme os lentes que deixei enriba da mesa. (Coordinadacopulativa)
- Helena xa é maior mais conserva a inocencia dunha nena. (Coordinada adversativa)
- Ou é un home moi lacazán ou se está a rir de nós. (Coordinada disxuntiva)
- Xa quere estudiar unha carreira, xa quere poñerse a traballar de calquera cousa.(Coordinada distributiva)

ACTIVIDADE 96
- intúoo
.- Pola túa carta sabémolo
.- Acordámolo
.- Mañá lembrareillo a Xoán.
- Sóubeno

ACTIVIDADE 97
- As escritoras queren que a súa literatura non sexa considerada feminina. (Sub.Subs. de C.D.)
- Semella interesante que asistas a ese curso de ofimática. (Sub. Subs. de SUX.)
-Que veñades á festa do meu aniversario é moi importante para min. (Sub. Subs. deSUX.
)- Os pacifistas piden que se busque axiña unha saída ó conflicto bélico. (Sub. Subs.de C.D.)
- O problema é que non temos o carné de socios desa biblioteca . (Sub. Subs. deATRIB.)
- Os que vimos a este curso estamos moi satisfeitos co seu desenvolvemento. (Sub.Subs. de SUX)

ACTIVIDADE 98
A modo de exemplo:-Non é miña a decisión de que sexades expulsados. (MOD dun substantivo)
-Aínda que tivo moita sorte na lotería, semella farto de que todo o mundo lle pidacartos. (MOD dun adxectivo)
- O comentario de que o proceso de elección non fora completamente clarofixo que rexeitase o premio como sinal de protesta. (MOD dun substantivo)
- Non estamos moi orgullosos de que foses elixida para a bolsa de estudio no estranxeiro. (MOD dun adxectivo)
- Os prognósticos de que era probable a declaración de guerra, fixeron quedecidisemos adiar a viaxe. (MOD dun substantivo)

ACTIVIDADE 99
- As noticias do xornal dos últimos días prognostican que a guerra vai durar máis do previsto. (Sub. Subs. de C.D.
-Os agoirosde que ía coñecer estes días ó home da miña vida, resultaron ser certos.(Sub. Subs. de MOD dun substantivo)
- Xa estou bastante cansa de que me fagan sempre as mesmas preguntas. (Sub.Subs. de MOD dun adxectivo)
-A miña máxima ilusión é facer un cruceiro polo Mediterráneo. (Sub. Subs. de ATRIB.)
-Que decidades pasar as vacacións connosco é marabilloso. (Sub. Subs. de SUX.)

ACTIVIDADE 100
a)
- Visitaremos un castelo que ten moitos anos. Antigo
- Xurxo mercou unha cazadora que non deixa pasar a auga. Impermeable
- Pasaremos un día que non poderemos esquecer. Inesquecible
- Esta é unha terra que dá boas colleitas. Fértil
- Atopamos auga que era boa para beber. Potable
- O meu fillo é un neno que non para de falar. Falangueiro

b)
A modo de exemplo:- O libro que recibiu o premio vai ser editado.
- A literatura que está escrita para nenos conta con prestixiosos autores.
- Leva coidado con ese producto que pode prender lume
.- Ponlle á túa bici unhas marcas que reflictan a luz
.- Ten unha forma de ser que é moi riseira
.- Nesa tenda venden productos que están feitos a man

c)
A modo de exemplo:-A ministra que vén de entrar no novo equipo gubernamental prometeu a Constitución.
- A vila onde vivo agora é moito máis grande que na que vivía antes.
- Os parafusos que deixei nesa caixa para tirar estaban enferruxados.
- Xa vin a película que me recomendaches

ACTIVIDADE 101
-Colocou os libros no andel d exeito que fose doado atopalos polo seu xénero literario. (Sub. Adv. de Modo)
-Mentres viaxas en tren podes ler unha revista. (Sub. Adv. de Tempo)
-Os últimos anos da súa vida pasounos onde tiña toda a súa familia. (Sub. Adv. deLugar)
- Non hai quen o ature des que gañou o concurso de contos no colexio. (Sub. Adv.de Tempo
- Antía cando era nena vivía cos seus avós. (Sub. Adv. de Tempo)
- Non ben entrou a traballar , xa comprou un coche como o dos novos ricos. (Sub. Adv.de Tempo
- Sempre que te vexo levo unha alegría. (Sub. Adv. de Tempo)
- Facer, farei o exercicio segundo ti me dis, pero eu non o vexo nada claro. (Sub. Adv.de Modo)
- Onde nós estábamos non podiamos ver a estrada. (Sub. Adv. de Lugar
- Cada vez que o vexo vai máis vello, mais xa terá os seus oitenta anos. (Sub. Adv. deTempo
- Faloume como se me coñecese. (Sub. Adv. de Modo)
- Dedicouse a pasear polo paseo marítimo, mentres nos iamos ver unha película ós multicines. (Sub. Adv. de Tempo
- Agora que xa está fóra do cárcere actúa sempre conforme manda a lei . (Sub. Adv. deModo)
- Logo que deixou o instituto , púxose a traballar co pai. (Sub. Adv. de Tempo
- Estableceremos a nosa residencia onde teñamos unha vida tranquila. (Sub. Adv. deLugar)

ACTIVIDADE 102
a)
- Xosé é máis traballador ca ti. (Superioridade)
- Xosé é menos traballador ca ti. (Inferioridade)
- Xosé é tan traballador coma ti. (Igualdade)
b)
A modo de exemplo:O mesmo que: Comín do pastel o mesmo que comiches ti.
Mellor do que: Porteime moito mellor do que vós esperabades.
Peor do que: A película resultou moito peor do que nos dixeran.

ACTIVIDADE 103
a)
A modo de exemplo:- Chegaremos a tempo porque aínda é cedo.
- Chegaremos a tempo así que non teñas présa.
- Chegaremos a tempo para que poidamos tomar un café antes de entrar.
- Chegaremos a tempo aínda que a min non che me apetece moito ir.
- Chegaremos a tempo se marchamos axiña.
b)
-[Aínda que] o ano non foi bo, tivemos unha excelente colleita. Clase: concesiva
- Chameite por teléfono [porque] desexaba falar contigo. Clase : causal
- Xa está todo feito, [xa que logo] podemos marchar.Clase: consecutiva
-[Se] estás canso, sentaremos un anaco.Clase: condicional
- Le o texto de vagar [para] comprenderes o seu significado.Clase: final
- Non saín da casa [pois] caía a auga a cachón.Clase: causa
l-[Pese a que] instalaron unha alarma, entraron os ladróns.Clase: concesiva
- Coloca ben os traxes [a fin de que] caiban todos na maleta.Clase: final
-[Se] fixeses a túa parte do traballopoderiamos entregalo hoxe.Clase: condicional
- Poñerei a gabardina [xa que] comeza a chover.Clase: causal

resumen galego 3º eso temas 4-5-6 : FORMACIÓN DE PALABRAS, O PLURAL DAS PALABRAS COMPOSTAS, O ACENTO DIACRÍTICO, CASOS PROBLEMÁTICOS DE ACENTUACIÓN, CLASIFICACIÓN DAS ORACIÓNS COMPOSTAS, USO DO GUÍÓN: SEPARACIÓN DE PALABRAS A FINAL DE LÍÑA

FORMACIÓN DE PALABRAS
O LEXEMA é a parte da palabra que permanece inalterable,  achega o significado léxico e é a base da fa- milia léxica (mareiro, marea ,maremoto)
O SUFIXO é o morfema que colocamos despois do lexema (mareiro, marea, maremoto).  
O PREFIXO é o morfema que vai antes do lexema (submarino)
- PREFIXO DE ORIXE GREGA : a-/an- (negación),  anti- (encontra de), endo- (dentro de), exo- (fóra de),
hiper- (posición superior, abundancia), hipo- (posición inferior, escaseza), macro- (tamaño superior), mi-cro- (tamaño inferior
- PREFIXO DE ORIXE LATINA : co-/con- (compañía), des- (acción contraria), extra- (fóra de), in-/i- (ne-gación), pre- (anterioridade), pos(t)- (posterioridade), re- (repetición), sub-,su-,so- (Inferioridade)
Para a formación de palabras novas a partir das xa existentes hai tres procedementos :
FORMACIÓN DE PALABRAS POR DERIVACIÓN : é un procedemento de formación de palabras consistente en engadirlle a un lexema prefixos e sufixos (panadeiro, submarino)
FORMACIÓN DE PALABRAS POR COMPOSICIÓN : é un procedemento de formación de palabras novas consistente na unión de dúas ou máis palabras (xordomudo, tapacubos, afíalapis)
FORMACIÓN DE PALABRAS POR PARASÍNTESE : este procedemento é unha combinación dos dous anteriores. Primeiro formamos por composición una palabra (picapedra) e despois engadimos un sufixo
(picapedreiro). Outras palabras formadas por parasíntese (paragüeiro, norteamericano, tornasolado, setemesiño, altofalante)

O PLURAL DAS PALABRAS COMPOSTAS
a) Se os dous elementos están soldados nunha única palabra, forman o plural como o segundo elemento (viandante, viandantes)
b) Se o segundo elemento é un monosílabo rematado en –l, forman o plural engadindo –es (cartafol, cartafoles)
c) Se o segundo elemento xa está en plural, son invariables (o gardamontes, os gardamontes)
d) Se os dous elementos se escriben separados e o segundo elemento é un adxectivo, cada un deles escríbese en plural (garda civil, gardas civís), se o segundo elemento é un substantivo, vai só en plural o primeiro elemento (camión cisterna, camións cisterna)

O ACENTO DIACRÍTICO
Permite diferenciar na escrita palabras que se escriben igual pero teñen un significado diferente :
á (das aves, preposición a + artigo a) - a (artigo; pronome átono; preposición) - pé (do corpo) - pe (letra) -as (artigo; pronome átono) -  ás (plural de á; da baralla; preposición a + artigo as) - ca, cas (conxunción e preposición respectivamente) - cá, cás (conxunción ca + artigos a, as) - cha, chas (pronome átono che + artigos a, as) - chá, chás (plana) - da, das (preposición de + artigos a, as) - dá, dás (verbo dar) - e (con-
xunción) - é (verbo ser) - mais (conxunción) - máis (adverbio de cantidade) - por (preposición) - pór (sinónimo de poñer) - se (conxunción; pronome átono) - sé (imperativo do verbo ser; sede eclesiástica) - besta (animal doméstico para carga e transporte) - bésta (arma que dispara frechas) - bola (peza de pan) - bóla (corpo esférico) - co, cos (preposición con + artigos o, os) - có, cós (conxunción ca + artigos o, os) - compre, compren (verbo comprar) - cómpre, cómpren (verbo cumprir: ser necesario) - do (preposición de + artigo o) - dó (sentimento de compaixón; nota musical) -fora (verbo ser ou ir) - fóra (adverbio de lugar) - no (preposición en + artigo o) - nó (atadura) - nos (preposición en + artigo os; pronome átono) - nós (plural de nó; pronome tónico) - o, os (artigo; pronome átono) - ó, ós (preposición a + artigos o, os) - oso (mamífero carnívoro) - óso (parte do esqueleto)  - pe, pes (nome da letra «p») - pé, pés (extremidade do corpo) - pola (galiña; preposición por + artigo a) - póla (parte dunha planta) - presa (dique, peza de caza, reclusa) - présa (rapidez, apuro) - so (preposición: baixo, debaixo de) - só (adxectivo e adverbio) - te (pronome átono; nome da letra «t») - té (infusión) - ven (verbo ver; imperativo de vir) - vén (verbo vir) - ves (verbo ver) - vés (verbo vir) - vos (pronome átono) - vós (pronome tónico)

CASOS PROBLEMÁTICOS DE ACENTUACIÓN
Non levan acento os adverbios rematados en -mente, o pronome el e os pronomes demostrativos, os 
interrogativos e exclamativos (menos os interrogativos indirectos: Dille qué tes = que che pasa / Dille que tes = que si tes algo) – seguen as regras de acentuación as palabras compostas sen guión, os latinismo e os estranxeirismos (autobús, espécime,smóking)

ORACIÓN SIMPLE : está formada por un predicado (un verbo) 
ORACIÓN COMPOSTA : é a unión, mediante un elemento de enlace (E), e dúas ou máis proposícíóns. Unha   proposición é cada unha das partes, con suxeito e predicado, que constitúe unha oracíón composta, é dicir, está formada por dous predicados (dous verbos)

CLASIFICACIÓN DAS ORACIÓNS COMPOSTAS
- XUSTAPOSTAS : van unidas por comas (Xogo, canto, corro)
- COORDINADAS : van unidas por conxuncións coordinadas (Chamei a Marta e ela vísítoume)
- SUBORDINADAS : van unidas por conxuncións subordinadas (Chamei a Marta porque estaba enfermo)
 ORACIÓNS COORDINADAS 
- COPULATIVAS : e, nin, e mais, a mais
- DISXUNTIVAS : ou, ou ben
- ADVERSATIVAS : mais, pero, senón, nembargante(s), non obstante, anque, a menos que, porén, ora ben, con todo 
- DISTRIBUTIVAS : ou...ou, xa...xa, volta...volta, quer...quer, ben...ben, nin…nin, ora…ora
 ORACIÓNS SUBORDINADAS SUBSTANTIVAS
- DE SUXEITO (SUX) : Enlace (E) : conxunción que (Alegroume moito que  viñeses.) e pronomes relativos  quen e que precedido de artigo (Quen teña frío pode coller unha manta - Os que chegaron tarde non atoparon sitio libre.). Pode sersubstituída por una frase nominal e polo pronome “isto”.
- DE COMPLEMENTO DIRECTO (CD) : Enlace : conxuncións que e se (Non creo que cheguemos a tem- po. - Pregúntalle se recibíu a carta) ou calquera pronome ou adverbio interrogativo (Dime quén che conto u esa historia.- Explícame cómo se fai este problema.). Pode ser substituídapolos pronomes persoais o, no, lo
- DE ATRIBUTO (ATRIB) : Enlace : verbo copulativo (ser, estar, parecer, asemellar) (A razón é que perdemos o tren. - O noso desexo é pasar as vacacións no Caribe.)  
- DE MODIFICADOR (MOD) : Enlace : unha preposición (Teño confianza en que todo remate ben .
MOD dun substantivo - Estou contento de que veñas con nós. MOD dun adxectivo)
ORACIÓNS SUBORDINADAS ADXECTIVAS OU DE RELATIVO : Enlace: os pronomes relativos que, cal, quen, canto e onde. Tamén poden ir precedidos de preposición.  Poden ser substituídas por un ad- xectivo (A muller que atopamos na rúa é a nosa directora. → A muller  atopada na rúa é a nosa directora - Xa venderon a casa da cal che falei. A casa vendida da cal che falei)
ORACIÓNS SUBORDINADAS ADVERBIAIS : Enlace : conxunción ou locución conxuntiva
-  DE LUGAR : Enlace : adverbio onde ou a locución onde queira que (Atopeino onde ninguén o buscara. - Dille onde queira que estea que o hei atopar.)
- DE TEMPO : Enlace : cando, mentres, namentres, en canto, ata que, cada vez que, antes de que,
 despois de que.. (Cando saias da casa, pecha a porta con chave.)
- DE MODO : Enlace : como, segundo, conforme, de modo que, de xeito que, coma se.. (Fai o traballo como ti sabes.)
- CAUSAIS : Enlace : porque, xa que    
- CONSECUTIVAS : Enlace : así que, de modo que, logo
- CONCESIVAS : Enlace : ainda que, anque, malia, a pesar de que 
- CONDICIONAIS : Enlace : se, sempre que, con tal de que, con tal que 
- FINAIS :  Enlace : para que, que, a fin de que 
- TEMPORAIS : Enlace : cando, mentres, entrementres, mentras tanto
- COMPARATIVAS: {igualdade} tan + adx. coma (nomes e pronomes) / como (con verbos) {inferioridade} menos + adxec + ca (con nome e pronomes) / do que (con verbos) {superioridade} máis + ad- xectivo + ca (con nomes e pronomes ) do que (con verbos

USO DO GUÍÓN: SEPARACIÓN DE PALABRAS A FINAL DE LÍÑA
Regra
Exemplo
incorrecto
correcto
Non se poden separar sílabas.
amer-
icano
ameri-
cano
Adoita evitarse deixar unha vocal soa.
a-
vestruz
aves-
truz
Os dígrafos forman unha unidade e non se poden separar.
ningun-
ha
ningu-
nha
Cando o guión de final de liña coincide con outro (2ª forma do artigo, palabras compostas), cómpre repetilo ó comezo da liña seguinte.
come-
lo pan
come-
-lo pan