resumen música tema 3 : LIÑAS ADICIONAIS, SIGNOS DE REPETICIÓN E PROLONGACIÓN, LIGADURA DE UNIÓN, O PUNTO, O CALDEIRÓN, AS SÍNCOPAS, NACEMENTO DA PLIFONÍA, MUSICA MEDIEVAL EN ESPAÑA, INSTRUMENTOS MEDIEVAIS

AS LIÑAS ADICIONAIS : son liñas pequenas que lle engadimos ao pentagrama para colocar os sons demasiado agudos ou demasiado graves que non caben nel.

OS SIGNOS DE REPETICIÓN (D.C. (Da Capo) ao Fin) : indica volver a empezar. Se engadimos “ao fin” temos que rematar a interpretación onde aparece a palabra “fin”.

OS SIGNOS DE PROLONGACIÓN

- A LIGADURA DE UNIÓN (   ) : serve para unir dúas notas iguais para obter un único son máis longo.

- O PUNTO (.) : cando colocamos este signo á dereita dun silencio ou figura, prolóngase a metade da súa duración.  

- O CALDEIRÓN (       ) : é un signo que prolonga a duración da figura ou silencio que o leva, detendo o pulso. O tempo de prolongación é a gusto do intérprete.

AS SÍNCOPAS : son combinacións rítmicas que producen un cambio na acentuación do compás, non sempre se localizan na ligadura.

                                

NACEMENTO DA POLIFONÍA

Os primeiros exemplos escritos que nos quedaron de canto a varias voces ou polifonía remóntanse a finais do S. IX. As dúas formas máis importantes deste periodo son as seguintes:

-  O “ORGANUM” : é a forma máis antiga de polifonía medieval. Consiste en engadir  unha voz en  movemento paralelo ao canto gregoriano.

- O “DISCANTUS” : xorde no S. XI. As dúas voces, xa non se moven de forma paralela como no organum, senón en movemento contrario.

ARS ANTIQUA (s. XII-XIII)

Destacan o conductus (compúñase todas as voces) e utiliza novas cancións que xa no se basan en melodías gregorianas e o motete (diferentes voces con diferente texto). Os primeiros motetes fixéronse en latín e a mediados do S. XIII, en francés. Os centros culturais deste foron : Abadía de San Marcial (Limoges) – Catedral de Nôtre-Dame (París) – Catedral de Santiago de Compostela

ARS NOVA (S. XIV-XV)

É unha nova corrente musical do S. XIV, que rompe con toda a música anterior. As súas carácterísticas son : - motete cun ritmo moi elaborado – a música componse para ser gozada – maior liberdade para o compositor – aumentan as composicións de música profana

Guillaume de Machaut é un dos compositores máis relevantes deste período.

MÚSICA MEDIEVAL EN ESPAÑA

En España a música profana levaba o nome de cantiga. Existen diferentes tipos :

- CANTIGAS DE AMOR : o namorado canta para chamar a atención da súa amada.

- CANTIGAS DE AMIGO : a namorada canta, con tristeza, pola ausencia do amado ao que chama amigo.

- CANTIGAS DE ESCARNIO OU MALDICIR : con temas morais e satíricos.

Todas as cantigas están recollidas nunha serie de cancioneiros. Autores máis destacados : - Afonso X “O Sabio” – Martín Codax – Xoán de Cangas – Mendiño

Centros españois máis relevantes da música polifónica durante a Ars antiqua : - Catedral de Santiago de Compostela (Códice Calixtino) – Mosteiro das Huelgas (Códice das Huelgas).

O documento máis destacado da Ars nova española é o Llibre Vermell, do Mosteiro de Montserrat (Barcelona).

INSTRUMENTOS MEDIEVAIS

CORDÓFONOS : fídula e laude – arpas – salterios – organistrum - fídulas

AERÓFONOS : añafis (trompetas rectas) – frautas traveseiras – chirimías – gaita – órgano

IDIÓFONOS E MEMBRANÓFONOS : címbalos – xogo de campás – chifro e tamboril