resumen 2 A información xenética bioloxía 4º eso

A INFORMACIÓN XENÉTICA

OS ÁCIDOS NUCLÉICOS

Os ácidos nucléicos (almacenan e transmiten a informacióxenética)  son macromoléulas (polinucleótidos) formadas pola unión de nucleótidos que se unen con outros formando polinucleótidos e están formados por : - un grupo fosfato - un glícido de 5 carbonos (= pentosa) que pode ser a ribosa ou a desoxirribosa – unha base nitroxenada (Adenina = A - Guanina = G - Citosina = C - Timina = T - Uracilo = U)

TIPOS DE NUCLEÓTIDOS :   

- ADN (ácido desoxirribonucleico) : componse de fosfato + desoxirribosa + A, G, C ou T. Almacena a información xenética necesaria para o funcinamento e desenvolvemento dun ser vivo e atópase no núcleo e no interior de mitocondrias e cloroplastos. A súa estrutura foi descuberta por Watson, Crick, Wilkins e Franklin en 1953 e está formada por : - 2 cadeas de polinucleótidos enroladas en espiral formando unha dobre hélice na que as pentosas e os fosfatos están cara ao exterior e as bases nitroxenadas cara ao interior - as 2 cadeas son antiparalelas (paralelas pero con sentidos opostos) – as cadeas mantéñense unidas por Pontes de hidróxeno entre as bases (A = T e C = G) – as cadeas son complementarias, a A sempre se emparella coa T e a C coa G

- ARN (ácido rubonucleico) : componse de fosfato + ribosa + A, G, C ou U. Participa na síntese de proteínas e atópase no núcleo e no citoplasma. A sua estrutura é unha cadea de nucleótidos. Existen 3 tipos: - ARN mensaxeiro (ARNm) que copia a información do ADN e lévaa aos ribosomas – ARN ribosómico (ARNr) que forma os ribosomas, onde se sintetizan proteínas – ARN transferente (ARNt) que se une a aminoácidos (unidades que forman as proteínas) e transpórtao ás proteínas.

A REPLICACIÓN DO ADN

A replicación do ADN é un proceso polo o que o ADN fai copias de si mesmo. A replicación é semiconservativa.

PROCESO DA REPLICACIÓN

1º rómpense  as Pontes de H que unen as bases das 2 adeas. As 2 febras comezan a desenrolarse.

2º cada cadea orixinal sirve de molde para unha nova cadea.

3º conforme se van formando as novas cadeas vanse enrolando.

Durante a replicación pode haber bases mal emparelladas, entón uns enzimas de reparación substitúen estas bases polas correctas.

OS XENES

Un xene é un fragmento de ADN que contén información para un determinado carácter. É dicir, que leva a información necesaria para sintetizar unha proteína, necesaria para que se exprese un determinado ca- rácter. Os carácteres son os trazos característicos (anatómicos, fisiolóxicos e de comportamento) que diferencian uns individuos doutros. O xenoma é o conxunto de xenes dun organismo. Nos organismos procariotas o xenoma é un cromosoma circular; nas eucariotas o ADN forma a cromatina no núcleo e tamén aparece nas mitocondrias e nos cloroplastos.

AS MUTACIÓNS

As mutacións son cambios no ADN dun organismo. Clasifícanse en :

- pola súa natureza : naturais (prodúcense ao azar por causas naturais) ou artificiais (prodúcense por axentes mutaxénicos como as radiacións, o gas laranxa, fármacos, etc.)

- polo efecto ao individuo : prexudiciais (producen desvantaxes), beneficiosas (aumentan a supervivencia) e neutras (non afectan nin positiva nin negativamente)

- polo tipo de células : somáticas (afectan ás células do corpo, non se herdan) e xerminais (afectan aos gametos, hérdanse)

- polo material afectado : xénicas (cambios nun xene), xenómicas (varían o nº de cromosomas) e cromosómicas (cambios na estrutura interna dos cromosomas)

A EXPRESIÓN DA INFORMACIÓN XENÉTICA

As proeínas son moléculas formadas por aminoácidos (aa) e existen 20 aa. No ADN a información está escrita en 4 letras (A, G, C, e T), cada unha destas bases pertence a un nucleótido. No ADN a información organízase en tripletes (3 nucleótidos, ou 3 bases distintas). Cada triplete determinará un aa. A descodificación da información do ADN pasa por 2 fases :

- transcrición : copiar a información do ADN a ARNm. O ADN desenrólase e o ARN copia, por complementariedade de bases (enfronte de A copia U), unha cadea. Ocorre no núcleo.

- tradución : o ARNm leva a información aos ribosomas que van lendo os tripletes ou codón. cada codón especifica un aa. O ARNt transporta estes aa ata os ribosomas para que se formen as proteínas.

O código xenético é a correspondencia entre os codóns do ARNm e os aa e este código é Universal (é válido para tódolos seres vivos). Hai máis codóns que aa, polo tanto un mesmo aa ten varios codóns (Ex : a leucina→UUA e UUG)

A BIOTECNOLOXÍA

A biotecnoloxía é o uso dos seres vivos para obter productos de interese. Empregouse desde sempre  (Ex : na selección do bo gando o una fabricación de iogur ou pan→usa microorganismos). Hoxe emprega técnicas sofosticadas de manipulación de ADN.

USOS DA BIOTECNOLOXÍA

- produción de substancias terapéuticas (Ex : a insulina para os diabéticos obtense a partir de cultios bacterianos)

- produción de alimentos (Ex : froitas manipuladas xeneticamente para aumentar o seu contido en vitaminas)

- biorremediación = uso de microorganismos nun problema medioambiental (Ex : bacterias que degradan o petróleo nas mareas negras)

 - produción de enerxía (Ex : produción de bioetanol que se usa como combustible)

A ENXEÑERÍA XENÉTICA  

A enxeñería xenética consiste na manipulación do ADN dun organismo para conseguir un obxectivo práctico. Realízase por transferencia de xenes dun organismo a outro (organismo transxénico). O ADN sintetizad artificialmente chámase ADN recombinante. Para elo necesítase :

- enzimas de restricción : que son proteínas bacterianas que cortan o ADN en puntos concretos

- vectores de transferencia : axentes que transfiren anacos de ADN dun organismo a outro. Os máis usados son os Plásmidos.

- ADN ligasas : enzimas que unen fragmentos de ADN.

AS APLICACIÓNS DE ENXEÑERÍA XENÉTICA

- obtención de fármacos (Ex : a insulina ou as vacinas que estimulan as defensas fronte enfermedades)

- mellora na produción agrícola e animal (Ex : plantas con xenes resistentes a herbicidas, animais modificados para obter un maior medre)

- terapia xénica (Ex : tratamento de enfermedades xenéticas, substituíndo os xenes defectuosos por xenes sans coma no tratamento do Parkinson ou da diabete)

OS ALIMENTOS TRANSXÉNICOS : son alimentos que conteñen OMX (organismos mellorados xeneticamente coma as fresas con ADN dun peixe do ártico que lles permite resistir as xeadas do inverno)

A CLONACIÓN : é obter copias idénticas ao orixinal. Hai 2 tipos :

- clonaciópn reprodutiva : o seu obxectivo é conseguir individuos idénticos a si mesmos e ao orixinal. Faise por transferencia de núcleos de céluas embrionarias (Ex : a ovella Dolly). Ten un baixo íondice de éxito, os adultos soen morrer prematuramente.

- clonación terapéutica : o seu obxectivo e tratar enfermidades e rexenerar tecidos. Emprega células nai, capaces de formar calquera outra célula ou tecido.

O PROXECTO XENOMA HUMANO (PXH): nace coa finalidade de coñecer o ADN dos cromosomas humanos. Ten 3 obxectivos :

- identificar todos os xenes humanos e localizalos nos cromosomas.

- determinar as secuencias da e nucleótidos de cada xene.

- determinar a función que realiza cada un dos xenes.